Niezależnie od miejsca zatrudnienia – biuro, budowa, fabryka czy gospodarstwo – wypadki mogą się zdarzyć. Nawet praca biurowa wiąże się z ryzykiem, np. poślizgnięciami lub problemami wynikającymi z niewłaściwej ergonomii.
Dlatego każdy pracownik, bez względu na formę zatrudnienia (pełny etat, niepełny etat, samozatrudnienie, umowa tymczasowa, okres próbny, praca w agencji, wykonawca, podwykonawca), powinien znać swoje prawa i wiedzieć, co zrobić po wypadku.
Masz prawo do bezpiecznych warunków pracy oraz do dochodzenia odszkodowania, jeśli doszło do urazu.
Pierwsze kroki po wypadku w pracy w UK
Gdy dochodzi do wypadku w pracy, pierwsze minuty mają duże znaczenie. Właściwe działania pomagają chronić zdrowie poszkodowanego i ułatwiają późniejsze formalności. Zawsze na pierwszym miejscu stawiaj bezpieczeństwo i zdrowie.
Jak zapewnić bezpieczeństwo sobie i innym?
Zaraz po wypadku zabezpiecz miejsce zdarzenia, aby nie doszło do kolejnych obrażeń. Jeśli możesz i jest to bezpieczne, usuń zagrożenie lub odgrodź teren. Może to oznaczać wyłączenie maszyny, ustabilizowanie przedmiotu lub oznaczenie miejsca taśmą ostrzegawczą. Nie ryzykuj własnym zdrowiem.
Następnie sprawdź stan poszkodowanego i oceń, czy potrzebna jest pilna pomoc medyczna. Jeśli to Ty jesteś ranny, postaraj się zachować spokój i wezwij pomoc. Poinformuj osoby obecne o zdarzeniu i poproś o wsparcie. Świadkowie powinni znać okoliczności wypadku, aby później można je było dokładnie opisać.
Wezwanie pomocy medycznej
Przy poważnych obrażeniach dzwoń pod numer 999. Podaj dyspozytorowi, co się stało, gdzie i w jakim stanie jest poszkodowany. Nawet przy pozornie lekkich urazach skontaktuj się z lekarzem. Dokumentacja medyczna jest bardzo ważna przy roszczeniu o odszkodowanie, bo potwierdza wypadek i skutki zdrowotne. Nie ignoruj bólu ani złego samopoczucia – niektóre urazy pojawiają się później. Umów wizytę u lekarza rodzinnego (GP) lub pojedź do szpitala jak najszybciej.
Podczas leczenia zbieraj rachunki za leki, wizyty, fizjoterapię i dojazdy. Dobrym pomysłem jest krótki dziennik objawów i wpływu wypadku na codzienne życie oraz pracę. Te informacje będą pomocne przy dochodzeniu odszkodowania.
Powiadomienie przełożonego o zdarzeniu
Po udzieleniu pomocy medycznej szybko zgłoś wypadek przełożonemu, najlepiej na piśmie. Podaj jak najwięcej szczegółów. Pracodawca powinien wpisać zdarzenie do Księgi Wypadków (Accident Book). Jeśli nie ma takiej księgi, wyślij zgłoszenie pisemne i zachowaj kopię.
W zgłoszeniu umieść datę, godzinę, miejsce wypadku, opis zdarzenia, rodzaj urazów i inne ważne informacje. Taki zapis tworzy oficjalny dowód, potrzebny przy roszczeniu. Pracodawca może przeprowadzić wewnętrzne postępowanie wyjaśniające – współpracuj w tym procesie. Gdy masz wątpliwości, porozmawiaj z osobą odpowiedzialną za BHP albo skontaktuj się z Health and Safety Executive (HSE).
Zgłoszenie wypadku w pracy – procedura krok po kroku
Po zabezpieczeniu miejsca i udzieleniu pomocy przejdź do formalnego zgłoszenia. Ten etap wymaga dokładności, bo zebrane dowody i dokumenty będą podstawą roszczenia o odszkodowanie.
Rejestracja zdarzenia w Accident Book
Jednym z najważniejszych działań jest wpis do Księgi Wypadków (Accident Book). Każda firma powinna prowadzić taki rejestr zdarzeń i urazów. Wpis powinien zawierać datę, godzinę, miejsce, opis okoliczności, rodzaj obrażeń oraz dane osoby zgłaszającej i poszkodowanej. Jeśli pracodawca nie prowadzi księgi lub odmawia wpisu, złóż pisemne zgłoszenie do przełożonego i zachowaj kopię. Będzie to ważny dowód przy dochodzeniu roszczeń.
Pracodawca ma obowiązek dbać o bezpieczeństwo załogi i ograniczać ryzyko wypadków. Podstawowym aktem prawnym jest ustawa o bezpieczeństwie i higienie pracy z 1974 roku. Rejestracja wypadku to wymóg i ważny element przy roszczeniu, bo potwierdza sam fakt zdarzenia oraz jego przebieg. Brak wpisu może utrudnić udowodnienie, że do wypadku doszło w pracy.
Gromadzenie dokumentacji: raporty, zdjęcia, świadkowie
Poza formalnym zgłoszeniem zbieraj dowody, które potwierdzą okoliczności i skutki wypadku. Najważniejsze elementy:
- Notatki: Spisz jak najszybciej datę, godzinę, miejsce, przebieg zdarzenia, obecne osoby, rodzaj obrażeń oraz uchybienia, które mogły mieć wpływ (np. uszkodzony sprzęt, brak szkolenia, złe warunki pracy).
- Zdjęcia: Zrób zdjęcia miejsca wypadku, sprzętu, zagrożeń (np. mokra podłoga, brak oznaczeń) oraz widocznych urazów. To mocny dowód.
- Świadkowie: Zbierz dane kontaktowe świadków. Poproś o krótkie pisemne oświadczenia lub zanotuj imiona, nazwiska i numery telefonów.
- Dokumentacja medyczna: Zachowuj wypisy, zaświadczenia, recepty i rachunki. Poproś lekarza o wpis, że urazy powstały w wyniku wypadku w pracy.
- Numery seryjne sprzętu: Jeśli wypadek spowodował wadliwy sprzęt, zanotuj jego numer seryjny.
Im więcej rzetelnych dowodów zbierzesz, tym łatwiej będzie dochodzić roszczeń. Na podjęcie kroków prawnych masz zwykle trzy lata od daty wypadku, więc działaj bez zwłoki.
Zgłoszenie incydentu organizacjom zewnętrznym (HSE, RIDDOR)
Przy poważniejszych wypadkach pracodawca musi zgłosić zdarzenie do właściwych instytucji. W UK są to Health and Safety Executive (HSE) oraz system RIDDOR (Reporting of Injuries, Diseases and Dangerous Occurrences Regulations 2013).
Zgodnie z RIDDOR zgłasza się m.in.: wypadki śmiertelne, urazy powodujące co najmniej 7 dni niezdolności do pracy, poważne obrażenia (np. uraz mózgu, utrata kończyny, utrata wzroku), choroby zawodowe, poważne zdarzenia niebezpieczne oraz incydenty gazowe. Jeśli po wypadku nie ma Cię w pracy ponad 7 kolejnych dni (nie licząc dnia wypadku, ale wliczając weekendy i święta), pracodawca musi to zgłosić do RIDDOR.
Gdy nie masz pewności, czy pracodawca wysłał zgłoszenie, skontaktuj się z HSE. To niezależny organ, który nadzoruje przepisy BHP. Zgłoszenie do HSE bywa ważne, gdy pracodawca zaniedbuje obowiązki lub obawiasz się, że sprawa zostanie zignorowana. Twój status imigracyjny nie wpływa na prawo do odszkodowania i nie może być powodem gorszego traktowania.
| Kogo powiadomić | Kiedy i w jakim celu |
|---|---|
| 999 (pogotowie) | Natychmiast przy poważnych obrażeniach lub zagrożeniu życia |
| Przełożony | Od razu po zdarzeniu, aby zgłosić wypadek i wpisać go do Accident Book |
| GP lub szpital | Jak najszybciej po wypadku, w celu diagnozy i dokumentacji medycznej |
| HSE / RIDDOR | Gdy wypadek spełnia kryteria zgłoszenia (np. 7+ dni nieobecności, poważne urazy) |
Najczęstsze pytania dotyczące zgłoszenia wypadku w pracy w UK
Po wypadku często pojawiają się pytania o przepisy i pracę. Znajomość swoich praw pomaga podjąć właściwe kroki.
Co zrobić, jeśli pracodawca nie chce zarejestrować wypadku?
Zdarza się, że pracodawca odmawia wpisu lub unika współpracy. To niezgodne z prawem. Masz kilka możliwości. Jeśli nie udało się zrobić wpisu w Księdze Wypadków, przygotuj pisemne zgłoszenie wypadku i wyślij je do pracodawcy (listem poleconym lub mailem z potwierdzeniem). Opisz szczegółowo okoliczności, datę, godzinę, miejsce oraz obrażenia. Zatrzymaj kopię dla siebie.
Następnie skontaktuj się z Health and Safety Executive (HSE). Ten urząd może sprawdzić sytuację i zobowiązać pracodawcę do działania zgodnie z przepisami. Jeśli zdarzenie podlega RIDDOR, a nie zostało zgłoszone, HSE zajmie się sprawą. Warto też szybko porozmawiać z prawnikiem zajmującym się wypadkami przy pracy. Pomoże Ci zebrać dokumenty i ocenić, jakie kroki podjąć, nawet jeśli pracodawca utrudnia sprawę. Masz prawo domagać się odszkodowania, a brak współpracy ze strony firmy tego nie odbiera. Wiele kancelarii oferuje bezpłatne konsultacje wstępne.
Czy zgłoszenie wypadku wpływa na zatrudnienie?
Wielu pracowników obawia się, że zgłoszenie wypadku i roszczenie o odszkodowanie zaszkodzi ich pracy. W UK prawo chroni pracowników. Pracodawca nie może zwolnić ani gorzej traktować osoby za zgłoszenie wypadku czy dochodzenie roszczeń. To naruszenie zasad równego traktowania.
Firmy w UK muszą mieć ubezpieczenie od odpowiedzialności pracodawcy (Employers’ Liability Insurance). Odszkodowanie wypłaca ubezpieczyciel, a nie pracodawca bezpośrednio. Zmniejsza to ryzyko negatywnych skutków finansowych dla firmy i obaw związanych z Twoim zatrudnieniem.
Jeśli po zgłoszeniu doświadczysz dyskryminacji, nękania lub groźby zwolnienia, od razu skontaktuj się z prawnikiem. Takie działania są bezprawne i możesz ich dochodzić. Możesz też poprosić o zmianę zakresu obowiązków lub skrócenie czasu pracy na czas leczenia. Przy dłuższych urazach pracodawca może mieć obowiązek wprowadzić zmiany ułatwiające powrót do pracy.
Twoje zdrowie jest najważniejsze, a przepisy stoją po Twojej stronie.