Zmiana nazwiska u dziecka staje się coraz bardziej powszechna w współczesnej kulturze, gdyż związki stają się coraz bardziej płynne. Coraz częściej zdarza się, że chcielibyśmy dokonać zmiany swojego nazwiska lub nazwiska naszego dziecka.

Do zmiany u dziecka często dochodzi w sytuacji rozstania rodziców – matka chciałaby zmienić dziecku nazwisko ojca i vice versa. Powodów może być wiele, często schodząc się z nowym partnerem, chcemy, żeby nazwisko dziecka było takie samo jak reszty rodziny. Niezależnie od sztampowych przykładów, każda sytuacja jest inna i wynika z indywidualnych sytuacji. Zmiany dokonujemy najczęściej w dwóch sytuacjach.

Zawarcie małżeństwa w Wielkiej Brytanii

W trakcie zawarcia małżeństwa lub wstąpienia w związek cywilno-prawny w Wielkiej Brytanii mają Państwo prawo dokonać zmiany nazwiska na to samo którego używa partner. Zwyczajowo to kobiety przyjmują nazwisko męża, ale także coraz więcej mężczyzn decyduje się na przyjęcie nazwiska żony. Nie wynika to z żadnego obowiązku prawnego – jest to kwestia Państwa wyboru. Podobnie dzieje się z tytułem przed nazwiskiem, wiele kobiet zaczyna tytułować się jako Pani (Mrs) nie Panna (Miss). To także jest kwestia wyboru. Jeżeli chcielibyśmy dokonać zmiany nazwiska po zawarciu małżeństwa, musimy jedynie zacząć go używać i poinformować wszystkie zainteresowane instytucje – banki, usługodawców, DVLA. Wiele z tych instytucji (ale nie wszystkie) będą chciały zobaczyć dowód na zawarcie małżeństwa. Z reguły zmiany te dokonywane są za darmo. Żeby uniknąć nieporozumień, warto dokonać formalnej zmiany nazwiska w każdym miejscu i usunąć z “obrotu” drugie nazwisko.

Zmiana nazwiska z innego powodu niż zawarcie małżeństwa

W Wielkiej Brytanii każda osoba, która ukończyła 16 rok życia, ma prawo aplikować o zmianę nazwiska. Możemy tego dokonać, składając tzw. aplikację “deed poll”. Certyfikat o tej samej nazwie jest oficjalnym prawnym dokumentem potwierdzającym fakt zmiany nazwiska. Proces zmiany jest bardzo prosty i można jej dokonać dowolną ilość razy.

Należy jednak mieć na uwadze, że dla niektórych instytucji takich jak np. banki, deed poll dokonany samodzielnie może nie zostać przyjęty do wiadomości bez dodatkowego potwierdzenia przez Sąd. Innymi słowy, Sąd musi wydać postanowienie, zgodnie z którym Deed Poll stanie się dokumentem prawnie wiążącym.

Inne reguły stosowane są w przypadku zmiany nazwiska u dziecka poniżej 16 roku życia. W takim wypadku będzie potrzebna:

  • zgoda wszystkich osób posiadających tzw. “Parental Responsibility”, które można nieprecyzyjnie tłumaczyć jako władzę rodzicielską
  • postanowienie Sądu

Parental responsibility to zwrot, którego konotacje znajdziemy w ustawie “Children Act 1989”. Oznacza on, że rodzic względem dziecka ma określone obowiązki, uprawnienia, odpowiedzialność, prawa oraz władzę. Największy nacisk w rozwinięciu tego terminu został położony na uprawnienia oraz  obowiązki rodziców względem dziecka. W swoim podstawowym znaczeniu Parental Responsibility daje nam prawo do wyrażenia zgody na leczenie dziecka, złożenia w jego imieniu wniosku o paszport itp.

Matka dziecka nabywa Parental Responsibility zaraz po urodzeniu. Nawet w razie rozwodu nie traci tego prawa. Ojciec, pozostający w momencie urodzenia dziecka w związku małżeńskim z matką dziecka, także nabywa to prawo automatycznie oraz nie traci tego uprawnienia w razie rozwodu. Należy pamiętać, że w przypadku ważnego związku małżeńskiego między rodzicami, ojcu nie jest automatycznie przypisywane Parental Responsibility. Ojczym lub przysłowiowa macocha, tak samo jak dziadkowie, dorosłe rodzeństwa i inni krewni dziecka także, w sposób automatyczny, takiego uprawnienia nie nabywają.

Istnieje kilka dróg na ustalenie czyjegoś Parental Responsibility, np:

  • Zawarcie związku małżeńskiego z matką
  • Ojciec może aplikować o umieszczenie jego nazwiska w dokumencie o nazwie Child Birth Certificate, jeżeli jego nazwisko tam nie widnieje
  • Podpisanie umowy o Parental Responsibility z matką
  • Za pomocą decyzji Sądu

Jeżeli chcieliby Państwo dokonać zmiany nazwiska u dziecka i wszystkie osoby posiadające Parental Responsibility wyrażają zgodę – można aplikować o Deed Poll. Jeżeli takiej zgody brak – należy zgłosić się do Sądu, który podejmie odpowiednią decyzję.

Co się dzieje gdy zaaplikuje o Deed Poll do Sądu?

Sąd sprawdza dokumenty pod kątem ich poprawności. Oryginalna aplikacja jest zapieczętowywana i przypisywany jest jej numer widoczny na  pieczęci.

Następnie Sąd przesyła  zawiadomienie do gazety gdzie informacja ta jest publikowana. Państwo otrzymują kopię tej publikacji. Oryginalny, zapieczętowany Deed Poll jest zwracany do Państwa jako dowód na zmianę nazwiska. Po tej procedurze mogą Państwo używać nowego nazwiska, poinformować zainteresowanych i przekazać im dowód potwierdzający, jeżeli takiego wymagają.